مروری بر ساختار اجتماعی و اقتصادی ایران عصر قاجار

چکیده : نیروهای تولیدی ،‌ابزارتولید و شیوة تولید ومناسبات ارضی ونوع مالکیت و قشر بندی اجتماعی ایران تقریباً از قرن سوم هجری تا قرن سیزدهم یکسان و شبیه به هم بوده است ودر واقع بافت وساخت وترکیب بندی اجتماعی و اقتصادی ایران در اوایل عصر قاجار تفاوت خاصی با ادوار پیشین نداشت . زیرا جامعه صرف نظر از قشر بندی عادی حرفه ای ،‌مرکب از دو گروه مشخص بود : قشر ممتاز وحاکم در صدر و قشر فرودست و غیر حاکم . ‌آنچه در واقعیت جامعه ایران در زمینه های مذکور می گذشت ،‌تفاوت فراوانی با نسخه ومدل فرنگی آن داشت و خود به خود پرسش هایی درباب این همه تفاوت( توسعه دراروپا و انحطاط درایران )مطرح می شود. امروز بحث از توسعه یافتگی و یا عقب ماندگی و آشفتگی اقتصادی واجتماعی در ایران به شکلی جدی رواج دارد ،‌ومسلم است که ریشه هایی از معظلات اقتصادی و اجتماعی امروز به گذشته های نه چندان دور می رسد ، در این مقاله به پرسش اساسی یعنی ساختار اجتماعی واقتصادی ایران عصر قاجار (جامعه ای گذرا از سنت های گذشته به سوی زندگی نوین ) پرداخته می شود تا شاید بتوان با بررسی ساختار اجتماعی و اقتصادی عصر قاجار زمینة فراهم آورنده تا ریشه های نا به سامانی ها روزگار کنونی را تبیین وتوصیف کرد . کلید واژگان : قاجار ، ترکیب بندی اجتماعی ، اقتصاد ،قشربندی،قشر ممتاز .